Madera ma w sobie coś hipnotycznego, co sprawia, że chcesz ją odkrywać, być w każdym jej miejscu, cieszyć się pięknem przyrody, obcować z nią. Przez wielu nazywana „kwiatem Atlantyku” lub „pływającym ogrodem” jest prawdziwą oazą spokoju. Wszystkiemu sprzyja łagodny podzwrotnikowy klimat oraz serdeczna gościnność mieszkańców.
Tu Europa miesza się z tropikami. Zachwycające krajobrazy, endemiczna roślinność, bogata paleta barw, słodki zapach kwiatów i owoców unoszący się wraz z rześką bryzą oceanu.

Madera jest jak tajemniczy ogród, w którym po kolei odkrywać można zapierające dech w piersiach dzikie, nieskażone oblicza natury. Z jednej strony strome klify, lewady, zbocza gór gęsto porośnięte lasami wawrzynowymi (wpisanymi na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO) często otulone delikatną mgłą, z drugiej tęcza barw, tropikalnych kwiatów w maderskich parkach i ogrodach. Całość okolona błękitnymi wodami oceanu i kruczoczarnym wulkanicznym piaskiem nabrzeża.

Ta portugalska wyspa to przepiękny archipelag kontrastów, różnorodności, które jednocześnie doskonale ze sobą harmonizują, tworząc mały raj zwany Makaronezją – idealny na wakacyjną destynację.
Polecam szczególnie dla osób aktywnych, miłośników gór, piechurów. Madera zaprasza na ciekawe szlaki górskie biegnące wzdłuż krętych lewad (wodnych traktów).

Tymczasem zwolennikom beztroskiego leniwego plażowania z pewnością przypadnie do gustu odległa o ok. 50 km od Madery maleńka wysepka Porto Santo z 9 km złocistą, piaszczystą plażą.

Madera od kuchni

Podróżowanie po tym pięknym „okruszku” świata niewątpliwie w pewnym momencie zaprowadzi naszą ciekawość również do maderskiej kuchni;) która silnie związana jest z kuchnią portugalską. Jest tu jednak kilka miejscowych specjałów, na które warto zwrócić uwagę.

Bananowy raj na Maderze

Sztandarową rolę na Maderze odgrywa uprawa bananów, które są zdecydowanie słodsze i mniejsze od tych, które zwykle można zakupić w Europie. Banany maderskie są częstym dodatkiem dań głównych, zestawianym najczęściej z rybami, owocami morza, mięsem. Chętnie zastępuje się nimi ziemniaki czy frytki.

Vinho da Madeira – trzeba spróbować!

Ważnym sektorem rolnictwa na Maderze jest uprawa winorośli. Podróżując po wyspie można dostrzec winnice niemalże wszędzie. Wiele z nich znajduje się na tzw. fajas – żyznych płaskich terenach leżących u stóp klifów. Wyspa słynie z produkcji słodkiego, deserowego wina Madera (Vinho da Madeira). Pije się je jako aperitif, podobnie jak porto, natomiast dużo częściej stanowi doskonały dodatek do różnego rodzaju deserów, kawy. Wino to produkuje się na wyspie od przeszło 300 lat (leżakować może nawet 150 lat). Śmiało można potwierdzić, że vihno da madeira jest jednym z najlepszych win wzmacnianych (do 22% alk.) na świecie.
Produkcję madery zapoczątkowali XVII wieku jezuici, którzy posiadali na wyspie rozległe winnice, a w ślad za nimi podążyli inni plantatorzy i tak o tym jakże szlachetnym w smaku winie dowiedział się cały świat. W 1979 roku powstał na wyspie Instytut Wina Maderskiego, odpowiedzialny za kontrolę procesów produkcji zgodnie z międzynarodowymi zasadami oraz ustalający najważniejsze normy, które gwarantują tzw. apelację wina czy zawartość alkoholu w każdej jednej butelce.
Dziś najbardziej znane historyczne marki maderskiego wina to: Blandy’s, Cossart Gordon oraz Milles.

Trzcina cukrowa i maderskie trunki: rum aguardente, poncha z Madery

Na Maderze uprawiana jest również trzcina cukrowa, z której produkowany jest m.in. rum aguardente (ze sfermentowanego soku z trzciny cukrowej) i likiery na bazie tegoż alkoholu, ze słynną maderską ponchą na czele. Ten miejscowy trunek oprócz rumu aguardente, zawiera dodatek cukru trzcinowego oraz różnego rodzaju naturalne soki owocowe m.in. z limonki, cytryny, marakui czy mandarynki. Miejscowi serwują ponchę w małych szklaneczkach obowiązkowo z dodatkiem kostek lodu. Wspominając o trzcinie cukrowej nie można zapomnieć o maderskim miodzie – mel de cana (melasa, powstająca w procesie wytwarzania cukru trzcinowego).

Mel de cana jest ważnym składnikiem sztandarowego, najstarszego deseru z Madery czyli słynnego bolo de mel – ciasto miodowe, przypominające piernik – ciężkie, wilgotne, słodkie, ciemnobrązowe z dodatkiem migdałów i orzechów włoskich. Palce lizać!

Marakuja i inne egzotyczne owoce Madery

Sztandarowymi owocami tropikalnymi, które można dostać na Maderze są m.in. mango, wiele odmian marakui, anona, owoce filodendrona czy papai.

Plantatorzy chętnie eksperymentują, tworząc krzyżówki różnych owoców i warzyw, które dostać można na słynnym targowisku w Mercado dos Lavradores w stolicy wyspy, mieście Funchal.

Znajdziemy tu m.in. marakujo-pomidory, marakujo-pomarańcze, banana-ananasy, banana-jabłka itp. Ceny tych niepowtarzalnych owoców są wysokie, co wynika m.in. z niewielkich plonów, a wysokich kosztów związanych z hodowlą. Ja delektowałam się soczystymi i aromatycznymi owocami marakui.

Skusiłam się również na ciekawą krzyżówkę ananasa z bananem, która z całą pewnością należy do wyjątkowo pysznych połączeń smakowych.

Portugalska kawa i pastel de nata

Na Maderze nie mogłam oprzeć się kawie. Przyznam, że nigdzie nie piłam tak dobrej, jak właśnie tu. Zresztą, jest to najpopularniejszy napój serwowany w pastelariach (portugalskich cukierniach), podawany w różnych wersjach. Miejscowi najczęściej zamawiają małą czarną tzn. bica. Ja delektowałam się kawą z kroplą spienionego mleka tzw. chinesa. Herbata na Maderze jest mniej popularna.
Każda pastelaria oferuje dość bogaty wybór słodkich i słonych ciastek (pastel = ciastko).

U mnie furorę zrobiło pastel de nata czyli ciasteczko przypominające tartaletkę z budyniowym kremem oraz ciastko z serem (zajadałam się nimi przy każdej możliwej okazji).

Smakoszom wytrawnych, słonych przekasek, pastelaria oferuje również ciastka z nadzieniem z dorsza tzw. pastel de bacalhau czy pierożki z krewetek rissol de camarao, babeczki z warzywami, szynką i serem.

Bolo do caco – słynny chlebek z Madery

Bardzo popularną przekąską na Maderze jest regionalne pieczywo, dostępne niemalże wszędzie tzw. bolo do caco – okrągły bądź podłużny z mąki i zakwasu, drożdży, pieczony na rozgrzanej płycie (często razem z pikantnymi kiełbaskami chorizo lub salami) – serwowany z pysznym masłem z czosnkiem i pietruszką, zawsze na ciepło.

Bolo do caco to było nasze odkrycie! I często towarzyszyło nam podczas naszych wędrówek po wyspie:) Warto spróbować!

Bacalhau czy espada?

Madera niewątpliwie jest królestwem świeżych ryb i owoców morza. Wszystkie, prosto z oceanu, można dostać na Maderze w drugiej części targu Mercado dos Lavradores (ogromny wybór na targowisku mamy zwłaszcza w sobotę). Prym wiedzie tu popularny w całej Portugalii dorsz atlantycki – bacalhau – suszony i porządnie konserwowany w soli. Bacalhau jest dziś inspiracją kulinarną, a istnieje już blisko 365 rozmaitych przepisów na tę rybę. Do najpopularniejszych należy danie: bacalhau á brás – jajecznica z dorszem, oliwkami, cebulą, natką pietruszki oraz bacalhau com natas – zapiekany dorsz z ziemniakami w beszamelowym sosie.

Inną bardzo popularną i lubianą tu rybą jest tuńczyk, dorada, makrela, no i oczywiście pałasz – espada, który cieszy się dużym uznaniem smakoszy. To prawdziwy maderski specjał.
Espada to endemiczna ryba, bytująca wyłącznie w dwóch miejscach na świecie: u wybrzeży Japonii i właśnie w okolicach Madery. Ryba jest pozbawiona łusek, a pokryta czarną skórą, uzyskuje do 1,5 m długości. Ten oceaniczny drapieżnik (podobny do węgorza) żyje na głębokości 1000 m. Na jej połów rybacy wypływają nocą (przeważnie z portu w Camara de Lobos), gdyż właśnie wtedy pałasz żeruje na głębokości 200 metrów. Łapany jest w wyjątkowo długie sieci wyposażone w haczyki z przynętą. Podczas wyciągania pałaszy z głębin, ryba zostaje „naturalnie” wypatroszona przez wodę, pod wpływem zmiany ciśnienia (tak więc ryby te na powierzchnię wyciągane są już bez wnętrzności).
Zarówno dla sprzedawców jak i kucharzy stanowi to spore ułatwienie. Pałasz jest prawdziwą chlubą maderskiej kuchni.

Mogę to śmiało potwierdzić. Mięso z tej ryby jest wyjątkowo delikatne, soczyste, bez śladu ości. W egzotycznym połączeniu ze smażonym bananem i słodkim sosem z marakui, smakuje oryginalnie, zaskakująco dobrze.

W wielu restauracjach na Maderze miłośnicy owoców morza mogą degustować tzw. marsico: krewetki, kraby, ośmiornice podawane świeże w formie przekąski lub dodatek do sałatki (tu na zdjęciu sałatka z ośmiornicy – salada de polvo).

Szaszłyk wyśmienity – Espetada!

Typowym daniem Madery jest espetada czyli szaszłyk z wołowiny, pokrojonej w słusznej wielkości kawałki, natarte siekanym czosnkiem, liściem laurowym, solą nadziane na aromatyczny patyk z drewna laurowego i grillowany na węglu drzewnym (można zażyczyć sobie ulubiony stopień wysmażenia mięsa). Danie to serwuje się tu zwykle w towarzystwie świeżych warzyw i pieczonych ziemniaków. Warto zaznaczyć, że espetada zawsze towarzyszy większym uroczystościom i świętom na wyspie.

Jeśli zamierzacie odwiedzić tę wyjątkową wyspę, to poza odkrywaniem jej walorów przyrodniczych, warto poszukać również regionalnych smaków! Zachęcam!

P.S. A na deser… jeszcze kilka widokówek z Madery:)